بررسی اثر پوشش و حبه دار کردن بذر با مواد شیمیایی و باکتری های محرک رشد بر جوانه زنی بذر چغندرقند

در زراعت چغندرقند، تولید و فرآوری بذر باکیفیت یکی از اهداف مهم است. در این پژوهش بذر چغندرقند (رقم پارس موسسه تحقیقات و اصلاح بذر چغندرقند) پس از حبه دار و پوشش دار کردن بذر با برخی از باکتری های محرک رشد گیاه و مواد شیمیایی ازلحاظ کیفیت جوانه زنی و ماندگاری این باکتری ها بر روی بذر در سه آزمایش جداگانه در سال 1393-1392 مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش اول بررسی اثر پوشش دار کردن و حبه دار کردن بذر با باکتری در 12 سطح (شاهد، کاربرد منفرد باکتری های ازتوباکتر کروکوکوم سویه پنج، باسیلوس لنتوس سویه 4- 15، سودوموناس پوتیدا سویه rs- 36 و آزوسپریلیوم لیپوفروم سویه of، تلفیق دوتایی و تلفیق مجموع باکتری ها باهم با غلظت (1- cfu ml 107)، آزمایش دوم بررسی اثر پوشش دار کردن و حبه دار کردن بذر با مواد شیمیایی در چهار سطح ( شاهد، 500 میلی گرم جیبرلیک اسید، 500 میلی گرم سالیسیلیک اسید و 500 میلی گرم اتیلن) به طور مجزا در آزمایشگاه به صورت فاکتوریل با طرح پایه کاملاً تصادفی و همچنین در گلخانه به صورت فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار و آزمایش سوم بررسی ماندگاری باکتری فرموله شده در ترکیبات پوشش بذر بعد از انبارداری انجام گرفت. نتایج نشان داد که اثر پوشش و حبه دار کردن بذر به همراه باکتری بر صفات درصد و سرعت جوانه زنی، درصد گیاهچه های نرمال و غیر نرمال، میانگین مدت جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه، وزن تر و خشک گیاهچه و همچنین شاخص طولی و وزنی بنیه بذر در گلخانه و آزمایشگاه معنی دار شد. به طورکلی بذرهای پوشش دار شده با این باکتری ها در مقایسه با بذرهای حبه دار شده در هر دو مکان نتایج بهتری داشت. بذرهای پوشش دار شده با باکتری ازتوباکتر و تلفیق دوتایی باکتری سودوموناس و ازتوباکتر در شرایط آزمایشگاه و کاربرد منفرد باکتری سودوموناس در گلخانه نقش بیشتری در افزایش درصد جوانه زنی (18%)، وزن تر و خشک گیاهچه (33%)، تعداد گیاهچه های نرمال (57%) و شاخص بنیه بذر بیشتری در مقایسه با تیمار شاهد داشتند. نتایج پوشش و حبه دار کردن بذر با کمک مواد شیمیایی ذکرشده اثر معنی داری بر صفاتی نظیر میانگین مدت جوانه زنی، طول ساقه چه و ریشه چه و همچنین وزن تر گیاهچه و خشک گیاهچه در آزمایشگاه داشت. در شرایط گلخانه نیز تمامی صفات مورد بررسی به جز شاخص وزنی بنیه بذر در سطح یک درصد معنی دار بود. به طورکلی بذرهای پوشش دار شده با این مواد به ویژه اسید جیبرلیک و اتیلن در هر دو مکان در مقایسه با بذرهای حبه شده مناسب تر بود. در بررسی حفظ جمعیت باکتری روی بذر در طی مدت انبارداری پس از 6 ماه نشان داده شد که تمام تیمارهای اعمال شده به جز بذرهای پوشش دار شده با آزوسپریلیوم و بذرهای حبه شده با باکتری سودوموناس بقیه تیمارها در حفظ جمعیت باکتری روی بذر موفق بودند